Eerst even ontspannen met een PIANO-TWEET van Joost Brands. Het beste moment om een taal te leren is vlak vóór de nachtrust.
OEFENBLOK -> DOZYN 25
289. Súdwyn kâld wurdt komselden trije dagen âld. .
Zuidenwind koud wordt zelden drie dagen oud.
HERHAAL, herhaal, herhaal voor de perfecte uitspraak. Je had 288 uitspraken kunnen oefenen. Helaas ontbreken de uitspraakbestanden van dit dozijn 25. Het is nu tijd om het zelf te proberen. Of: je kunt dit dozijn ook in omgekeerde volgorde beluisteren op het adres http://www.fanvanfryslan.nl/wordpress/2009/09/22/fryske-sprekwurden-en-sei-siswizen-diel-25/
EINDEBLOK
Zo spoedig mogelijk wordt de collectie oeroude Friese spreekwoorden afgewisseld met meertalige poëzie gebaseerd op haiku of senryu uit of over Fryslân. Zo mogelijk mét telkens een UITSPRAAK-BESTAND.
Een greep oudere oefeningen uit Oant Moarn
- Sprekwurden, dozyn 19
- Sprekwurden, dozyn 20
- Sprekwurden, dozyn 21
- Sprekwurden, dozyn 22
- Sprekwurden, dozyn 23
- Sprekwurden, dozyn 24
———————————————————-
As de ien wat minder steelt
kin in oar wat mear krijgen
bit.ly/2ZPpAgA
Voor nadere uitleg over deze TAALHULP-FRYSK: SCROL nu naar beneden.
LAGER
LAGER
LAGER
Oant Moarn-YNFO
Zelfstudie online Frysk leren.
Elke dag een nieuwe oefening.
4U2 -MEM SIL IT SIZZE
Deze LOOC ( Little-Open-Online-Course ) Frysk laat je kennismaken met het Frysk, de oorspronkelijke en nu de tweede taal van Nederland. En wel als toepassing van een LLL-methode (Luisteren-Leren-Lezen- naspreken-schrijven): een uniek te noemen en mondiaal bruikbare TAALTOOL. Voor deze leergang is uitgegaan van recente inzichten om een (andere) taal snel te kunnen aanleren of de al bestaande kennis ervan op te frissen.
“Het Frysk is de moedertaal van 54% van de 650.000 inwoners van de provincie Fryslân en is overwegend een gesproken taal.
64% van de Friese bevolking spreekt het goed, terwijl slechts 12% aangeeft de taal goed te kunnen spellen. De laatste jaren is het Fries regelmatig op sociale media verschenen: een belangrijke ontwikkeling aangezien actief gebruik op internet bepalend is voor een taal om deze eeuw te overleven.” Naar Lysbeth Jongbloed-Faber
Friezen over de Fryske taal: https://www.omropfryslan.nl/nieuws/871955-video-waarom-zijn-friezen-trots-op-hun-eigen-taal
De Friese taal leren met OANT MOARN is een dagelijkse oefening om thuis de oorspronkelijke taal van Nederland- het Frysk – te leren: de nieuwste, gratis, online open- cursus LUISTEREN-NASPREKEN-LEZEN-HERLEZEN -SCHRIJVEN=LEREN.
Een voorbeeld, gemaakt door Glosbe op 06 november 2020.
Ik harkje nei it rûzen fan de blêden op ‘e wyn.
Ik luister naar het ruisen van de bladeren op de wind.
Kinderen kunnen hun moedertaal of een tweede taal vloeiend leren spreken. Iemand die na zijn kindertijd een nieuwe taal oppakt leert moeilijker. Waarom een kind sneller ( en beter ) een vreemde taal kan leren dan een volwassene is: een peuter heeft veel tijd om op een speelse manier veel te oefenen , zonder maatschappelijke druk.
Van groot belang voor het inlezen van uitspraakbestanden is: duidelijke uitspraak, een rustig tempo, een simpele woordkeuze en een onbeperkte herhaal-mogelijkheid. En natuurlijk een goede telefoonstem met een mooi timbre. Het timbre van de “memmestim” wordt herkend en is rustgevend vertrouwd.
Ieder mens leert de eigen taal van de ouder. De KLANK van de moedertaal wordt al vóór de geboorte in baby’s hersenpan opgeslagen. De klank gaat vóór de mondeling voorgezegde woorden en zinnetjes, de koppeling in de hersenen met een afbeelding of het getoonde object (bv een speelgoedbeertje). In deze leergang Frysk is de MEMMESTIM leidend. En NIET het geschreven Frysk.
Koppeling van klank met ( het BEELD van ) geschreven woorden/zinnetjes komt veel later. In deze leergang gebeurt dat al snel. Mede omdat ook het ZINSVERBAND leidend voorop gaat.
Info over hoe mensen een taal leren (Google-search) –> https://bit.ly/3dHhmyf
Zo spoedig mogelijk zal deze eerste collectie oefening-Frysk ( op basis van het oeroude Fryske Sprekwurd ) worden afgewisseld met leerstof op basis van kortgedichten uit en over Friesland (basis: haiku of senryu). Hieronder een voorbeeld, nog ZONDER UITSPRAAKBESTAND.
Bûten in pak snie. Ik skûlj’ tusken de lekkens, myn sniewite wrâld.
Buiten een pak sneeuw. Ik schuil tussen de lakens, mijn witte wereld.
Outside heavy snow. I hide deep between the sheets in my own white world.
Deze start-LOOC is ook bedoeld om meer bekendheid te geven aan de memmetaal van de Friezen en aan de poëzie uit en over Fryslân – bij gebruik van de altijd korte teksten van het Fryske sprekwurd en de Fryske poëzy ( versvorm: haiku + senryu ). Deze korte gedichten, hier uit en over Fryslân en de eeuwenlang uitsluitend mondeling overgeleverde spreekwoorden hebben vrijwel gelijke regellengte. In die tekst-regels is elk woord te selecteren / te vertalen en te verklaren in een taal naar keuze. Bûten in pak snie.
Er zijn INSPRAAK-bestanden bijgevoegd waarmee, bij HERHAALD lezen, schrijven, beluisteren, NASPREKEN en gebruiken, het Frysk ook op latere leeftijd kan worden aangeleerd zoals een kind de taal van de eigen moeder leert. Weinig mensen beseffen, dat de spreek- en schrijftaal als vóórbeeld heeft: de KLANK , het timbre van de stem van de moeder al van voor de geboorte. De klank van woorden blijft levenslang in de enorm krachtige “BREINCOMPUTER” opgeslagen ( IN JE HOOFD ) en zo “lees” je eerst de klank en dan woorden, een zin, een verhaal. Deze leergang Frysk is gebaseerd op onder meer het HERHAALD kunnen beluisteren én het naspreken van korte zinnetjes met de uitspraak “door een memmestim”.
De versie OANT MOARN-Frysk is een leergang Fryske Taal en onderdeel van de TaalArk-minor languages : een “FRAME” voor invulling, voor het behoud van minderheidstalen/dialecten overal ter wereld. Elk moment van ELKE DAG, overal ter wereld bij internet-bereik staan weer nieuwe oefeningen mét de uitspraak én de hertaling voor je klaar. Het beste moment voor een nieuwe oefening is vlak voor het slapen gaan. De enorm krachtige computer in je hoofd doet het ondersteunende werk. LEER EEN TAAL met WOORD EN KLANK AL IN JE HOOFD.
Leer en doneer en leer. Om de voortgang en uitbreiding van deze cursus te ondersteunen is financiering nodig. Oude spreekwoorden zijn: De kost gaat voor de baat uit. En: Voor niets gaat de zon op. Elke donatie -passend bij je inkomen of welke waarde je hecht aan deze leergang – is welkom.
Een gemakkelijke manier om deze leergang taalARK-Frysk te delen is door QR–code’s ervan in een JPG-bestand te brengen, het A4-tje af te drukken, te versnijden en de QR-codes uit te delen.
ONBEPERKT DELEN
Als het vignet van deze leergang eenmaal op je startscherm staat kun je deze gemakkelijk met iemand anders delen En die persoon kan hetzelfde doen.
De stappen daarvoor zijn simpel. Dat vignetje op je startscherm kun je per email delen met iemand anders, waarna die andere persoon de leergang kan volgen door de QR-code of het vignetje te activeren en waarbij deze gang van zaken nog talloze malen kan worden hertaald. Zo’n deling lijkt op het Bijbelverhaal waarbij Jezus één brood breekt en onbeperkt ervan uitdeelt. Als zoete uiting van naastenliefde, saamhorigheid, vriendschap, verbroedering. Maar daarnaast is er de “bittere” noodzaak om zich de taal van het gastland eigen te maken.
Stapje 1: Open een mailbericht en sleep het vignet naar het tekstvak. Stapje 2: Verstuur de mail naar iemand anders of naar jezelf. Stapje 3: Uit de ontvangen mail kan de link van het vignet aan het startscherm van je mobieltje, tablet of P.C. worden toegevoegd (door het te verslepen). Stapje 4: Overal ter wereld (bij internet-bereik) kan op elk moment dat vignet op dat startscherm worden geactiveerd en is de jongste aflevering van de taalARK zichtbaar.
Om het vignet (of meerdere) op het startscherm van je mobiel te krijgen geldt:
- Zorg ervoor dat een vignet op een lege, gewenste ruimte op je startscherm komt.
- VERZEND het vignet door uit de drie stipjes rechtsboven de optie DELEN te kiezen.
- Verzend deze nieuwe link naar jezelf (of naar iemand anders).
- Die pas verzonden email wordt geopend en uit de drie overige stipjes wordt de optie: TOEVOEGEN AAN HET STARTSCHERM gekozen. ENZOVAKER
Je kunt natuurlijk ook het adres van deze uitleg ( ergens linksboven op je scherm te vinden ) selecteren en naar de taakbalk onderaan je scherm slepen om dat later een mooie vindplaats te geven.
TOEKOMSTPERSPECTIEF
Behalve oefeningen in de Fryske taal op basis van het Friese spreekwoord en op basis van het kortgedicht als de haiku, staat hier open de optie grapkes in het Frysk plus de uitspraak plus de ABN-tekst, ook ter hertaling in elke andere vertaaltaal. Om alle opties voluit te realiseren is (af en toe) een tekst-correctie nodig en (zoals hierboven uitgelegd) een inspreek-bestand op mp3.
In het verschiet zit nog de actie: IEDEREEN EEN DICHTER-ELKENIEN IN DICHTER , ynfo op bit.ly/3hcOgZj
Er wordt menskracht gezocht om bij te dragen aan het succes van deze leergang Oant Moarn op het adres bit.ly/ 2ZPpAgA Een kersverse optie wordt het item Friestalige MAILHIT: een onder-liner bij een e-mail, een korte tekst “in een mooi jasje”. Het is dan “iets leuks” om te delen en een andere manier om het Frysk in de openbare web-en werk-ruimte beter zichtbaar te maken. Zo’n meedeeel-mailhit is vergelijkbaar met de millenia-lange mondeling gedeelde Fryske sprekwurden & sei-siswizen. Je kunt helpen met het aanleveren of hertalen van een korte, filsofische, poëtische, grappige, snedige tekst. En vooral: door de Fryske mailhits op ruime schaal te delen, te promoten en ze aan je eigen email-berichten toe te voegen. Voorbeelden (voor het merendeel in het Hollands) tref je aan op het mailhitsblog@wordpress.com Voor die uitbreidingen zijn allereerst meer UITSPRAAK-BESTANDEN op mp3-format nodig. EN DUS ONDERSTEUNING EN FINANCIERING DAARVAN.
Er wordt een vrouwelijke vrijwilliger gezocht om een collectie uitspraakbestanden in te spreken voor vastlegging op mp3-bestand. Voor nadere info kun je bellen met 0512-522877 . Wil je wat later bellen dan kun je deze telefoon-link selecteren, kopiëren en plakken in een bericht aan jezelf. het mailadres van de auteur is: hfjveenstra@gmail.com
OUDERE OEFENINGEN IN OANT MOARN
NAAR DE OEFENING VAN VANDAAG –> bit.ly/2ZPpAgA
Voorlopig gaat het om de Fryske plus ABN-teksten plus mp3-uitspraak-bestanden van de Fryske taal.
Geluidbestanden vanaf februari 2021:
Wil je oudere bestanden beluisteren, nalezen, naspreken dan kan dat PER DOZIJN. De inspraak van de dagelijkse oefening is PER STUK herhaalbaar door nóg eens op de spelende recorder te klikken.
- sprekwurden dozyn 1
- sprekwurden, dozyn 2
- sprekwurden, dozyn 3
- sprekwurden, dozyn 4
- sprekwurden, dozyn 5
- sprekwurden, dozyn 6
- sprekwurden, dozyn 7
- Sprekwurden, dozyn 8
- Sprekwurden, dozyn 9
- Sprekwurden, dozyn 10
- Sprekwurden, dozyn 11
- Sprekwurden, dozyn 12
- Sprekwurden, dozyn 13
- Sprekwurden, dozyn 14
- Sprekwurden, dozyn 15
- Sprekwurden, dozyn 16
- Sprekwurden, dozyn 17
- Sprekwurden, dozyn 18
- Sprekwurden, dozyn 19
- Sprekwurden, dozyn 20
<——————————————–>
Voor de thuiscursus OANT MOARN , ga naar het adres > bit.ly/2ZPpAgA
BONUS-BIJDRAGEN
BONUS-AANBIEDING FRYSKE SPRAAK-KLANKEN: BIT.LY/3QLGTIL
Fryske TaalFlinter: FERRAS IMMEN MEI IN FRYSKE TAAL-FLINTER ÚT DIZZE SIDE: bit.ly/3x4GAhD
AMTLIKE WURDEN 0anrikkemandaasje = aanbeveling oantekene = aangetekend efterinoar = achtereenvolgens warber = actief
AFSLUITSTRIP
